- PATAVIUM
- I.PATAVIUMUrbs in Ponto, sive Bithynia. Polmen hodie dicta. Aliter Claudiopolis.II.PATAVIUMcivitas Italiae, recentiore nomine Padua appellata: vide ibi, Ampla et munita, sed non aeque culta, agri Patavini caput, Episcopalis sub Archiepiscopo Aquileiensi, sub Venetis, ad Medoacum fluv. Academiâ, a Friderico Imperatore et Caelestino Pontifice erectâ insignis. Huius Urbis originem e Troianae urbis ruinis auctores deduxerunt. Mela l. 2. c. 4. Urbium, quae procula mari habitantur, opulentissimae sunt, ad sinistram, Patavium Antenoris, Mutina et Bononia, Romanorum coloniae. Solin. c. 8. Notum est, Patavium ab Antenore constitutum. Mar. Capella l. 6. Putavium Antenor condidrt Aelian. de Anim. l. 14. c. 8. Πολις ἐςτἰν εν τοῖς ὑπὸ τῶ ἑσπέραν χωρίοις Ι᾿ταλικοῖς, καὶ ὄνομα αὐτῇ Πατάβιον. Α᾿ντήνορος ἔγγον εἶναι λέγουσι τοῦ Γρωώς. Virg. Aen. l. 1. v. 246.Antenor potuit, mediis elapsus Achivis,Illyricos penetrare sinus, atque mtima turusRegna Ltburnorum, et fonrem superare Timavi;Unde per ora novem vasto cum murmure montisIt mare praeruptum, et pelago premit arva sonantr.Heic tamen ille urbem Patavi, sedesque locavitTeucrorum; et genti nomen dedit, armaque fixitTroia. ——Vide sis illic Servium, et Livium, initiô l. 1. Idem Servius ex emendatione magni Cluverii: Patavium autem dictum, vel a Padi vicinitate, vel, ut alii putant, a palude Paduâ, quae vicina civitati est, quasi Padautum: vel ἀπὸ τοῦ πέτεςθαι, quod captatô auguriô dicitur conditum, vel, quod avem telô petiisse dicitur (Antenor) et eô locô condidisse civitatem. Atqui de ave petita, vel de Augurio, Grammaticorum ineptorum putidum est commentum, inquit Cluverius: et Graecâ linguâ Troianum voluisse novae urbi nomen imponere, minime credibile est. A magno, nobilique amne, haud ita longe dissito, vocabulum ei quaesitum esse, nihil absonum fuerit. Ab Antenore tamen esse inditum dubitari potest, quando Celticam formationem habere videtur, quasi Padam; quod postea Latini suô ore formârunt Patavium: ut Bataviam vocaverunt, Batavorum ad Rheni ostia agrum, qui incolis erat Bataw A Venetis igitur Illyriis forte nomen inditum fuerit urbi, in quam postea cum sociis receptus est a Troia capta profugus Antenor; quemadmodum ad alterum mare, in Latii ac Romae urbis partem cum suis Aeneas: hinc posterioribus auctores, conditoresque earum urbium existimati sunt. Strabo l. 5. Παταούιον vocat. Παταούιον, inquit πασῶν ταύτῃ ἀρίςτη τῶν πόλεων: ibidemque τὴν εὐανδρίαν τῆς πόλεως καὶ τὴν εὐτυχίαν celebrat. Livii patria et Valerii Setini Aponinati, qui Argonautica, Apollonium Rhodium imitatus, sub Domitiano Imperatore scripsit, teste Crinitô. Nic. Lloydius. Urbs ab Attila, Dei flagello, direpta, A. C. 452. Cum Vincentinis bellum gessit, A. C. 1140. Carrarienses dominos accepit, A. C. 1308. quos dominatu exuit Iohannes Galeacius, A. C. 1403. Blondus, dec. 2. l. 10. Transiit dein sub imperium Venetorum, quorum urbem Patavini, post Aquileiae excidium, condidêre. His a Maximiliano I. Imperatore erepta, A. C. 1509. moxque recepta est. Ferrar. etc. Descriptionem Gymnasii Patavini edidit Anton. Riccobonus. Populi Patavim. Unde Martialis l. 11. Epigr. 17. v. 7.Tu quoque nequitias nostri, lususque libelliUda puella leges; sis Patavina licet.Idem l. 14. Epigr. 143. vellera Patavina commendat,Vellera cum sumant Patavinae multa trilices;Et pinguei tunicas serra secare potest.III.PATAVIUMlocus in Belsa; corrupte Pataium, vel Pateium, vulgo Patay en Beausse, sicut ex Alingavia in Turonibus factum est, Lengay aut Langey, literâ u. elisâ. Parochiae de Pataio, mentio sit in literis A. C. 1221. Prioris de Pataio, in literis datis A. C. 1191, regnante Philippô. In aliis Prioratus de Pateio, membrum Monasterii S. Florentini bonae vallis nuncupatur. Vide Hadr. Vales., Notit. Gall.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.